โครงการจิตอาสารักและห่วงใยผู้สูงวัยในชุมชน
ผู้เขียน : บะหน้อยฮ่องเหมืองเชียงใหม่
โครงการจิตอาสารักและห่วงใยผู้สูงวัยในชุมชน ตำบลช่างเคิ่ง อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นโครงการที่ดำเนินการโดยกลุ่มเด็กและเยาวชนอิสระ มีจำนวนสมาชิกทั้งหมด 6 คน ซึ่งเป็นนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา โรงเรียนแม่แจ่ม อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ โดยน้อง ๆ ทั้ง 6 คน มีประสบการณ์ในการทำโครงงานคุณธรรม ชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ซึ่งเป็นโครงงานที่เกี่ยวข้องกับการทำกิจกรรมจิตอาสาดูแลและสอดส่องผู้สูงอายุในชุมชนตำบลช่างเคิ่ง น้อง ๆ น้อง ๆ จึงได้นำรูปแบบของโครงงานเดิมมาต่อยอด และเพิ่มภารกิจพิชิตรอยยิ้มผู้สูงอายุไปในโครงการใหม่ นั่นคือ “โครงการจิตอาสารักและห่วงใยผู้สูงวัยในชุมชน”
ภารกิจของน้อง ๆ เริ่มตั้งแต่การรับสมัครเครือข่ายในโรงเรียน โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลช่างเคิ่ง 15 ชุมชน ชุมชนละ 2-3 คน รวมเครือข่ายของโครงการฯ ทั้งหมดประมาณ 40 คน
เมื่อได้เครือข่ายมาแล้ว ทางกลุ่มจะมีการอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการรวบรวมข้อมูลผู้สูงอายุในตำบล
อบรมเกี่ยวกับการสัมภาษณ์ การเก็บข้อมูลสุขภาพ การจำแนกผู้สูงอายุออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่
ประเภทที่ 1 ผู้สูงอายุติดเตียง หมายถึง ผู้สูงอายุที่ป่วยและไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ ประเภทที่ 2 ผู้สูงอายุติดบ้าน หมายถึง ผู้สูงอายุที่ไม่ยอมออกไปไหนไกลตัวบ้านของตนเอง ไม่เข้าสังคมกับผู้อื่น และสุดท้ายประเภทที่ 3 ผู้สูงอายุติดสังคม หมายถึง ผู้สูงอายุที่ชื่นชอบการพบปะพูดคุยและชื่นชอบการทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น เป็นผู้สูงอายุที่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ นอกจากนั้นยังมีการอบรมการเป็นเพื่อนคุยกับผู้สูงอายุในชุมชน ซึ่งเป็นภารกิจพิชิตรอยยิ้มแห่งตำบลช่างเคิ่ง เป็นการเสริมสร้างสุขภาพจิตที่ดีสำหรับผู้สูงอายุที่มีประสิทธิภาพ
น้อง ๆ เล่าว่า เป็นเรื่องที่ยากสำหรับการสร้างความเชื่อใจ ไว้ใจและยอมเผยเรื่องราวต่าง ๆ โดยเฉพาะเรื่องสุขภาพและครอบครัวของผู้สูงอายุ ดังนั้น วิธีการที่นิยมใช้กันมากที่สุด คือ “การตื๊อเท่านั้นที่ครองโลก” น้อง ๆ ใช้วิธีการเข้าหาผู้สูงอายุอย่างสม่ำเสมอ ลงพื้นที่บ่อย ๆ สอบถามสารทุกข์สุขดิบและมีของฝากเล็ก ๆ น้อยๆ เช่น ผลไม้ตามฤดูกาล หนังสือสวดมนต์ รูปพระพุทธเจ้า เป็นต้น ซึ่งทำให้ผู้สูงอายุยอมเปิดใจ และพูดคุยกับน้อง ๆ ได้เป็นอย่างดี นอกจากนั้นแล้ว ผู้สูงอายุในชุมชนบางคนยังติดใจการพูดคุยกับน้อง ๆ บางคน ให้ความรัก ความเอ็นดูเหมือนลูกหลาน เราจึงมักจะได้เห็นบรรยากาศที่น้อง ๆ หลายคนที่เป็นเครือข่ายในโครงการฯ ได้ร่วมรับประทานอาหารเย็นร่วมกับผู้สูงอายุเป็นประจำ
ผู้เขียนมองว่าสิ่งสำคัญที่สุดของภารกิจพิชิตรอยยิ้ม และโครงการจิตอาสารักและห่วงใยผู้สูงวัยในชุมชน ตำบลช่างเคิ่ง คือ การที่เด็กและเยาวชนเปิดใจและกล้าเข้าหาผู้สูงอายุ ที่ถูกมองว่าเป็นวัยที่เอาแต่ใจ หรือวัยที่มีอารมณ์เปลี่ยนแปลง ขึ้นลงจนไม่สามารถคาดเดาได้ นอกจากนั้นยังเป็นการสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิตสำหรับเด็กและเยาวชน ซึ่งคงจะได้รับสิ่งดี ๆ กันบ้างไม่มากก็น้อย